Wanneer je werkt met jongeren met een migratieachtergrond is het belangrijk om je bewust te zijn van de leefwereld van deze jongeren en kinderen.

2 vragen kunnen je hierbij helpen:

• Waarom is vrije tijd belangrijk voor kinderen en jongeren op de vlucht?
• Welke drempels ervaren kinderen en jongeren om deel te nemen aan een leuk vrijetijdsaanbod?

Voor beide vragen zijn er telkens 3 belangrijke antwoorden om te onthouden.

Deze antwoorden komen uit de ervaringen van gevluchte jongeren die deelnemen aan Altochtonen van de Toekomst, een jongerenproject van Vluchtelingenwerk Vlaanderen. Onder leiding van Uit de Marge dachten zij na over wat ze als zinvolle vrije tijd ervaren, waarom zij naar georganiseerde sociale activiteiten komen en welke drempels zij hierbij ervaren.

Waarom is vrije tijd belangrijk voor kinderen en jongeren op de vlucht?

Behoefte 1: Ontspannen en plezier hebben

Het is belangrijk dat elk kind 'kind' kan zijn en zich vrij genoeg voelt om te kunnen spelen. Ook kinderen en jongeren die naar België zijn gevlucht, hebben behoefte om te ontspannen en plezier te maken. Door te spelen kunnen kinderen en jongeren even hun zorgen opzijzetten en gewoon weer even jong zijn.

Behoefte 2: Nieuwe mensen leren kennen en contacten onderhouden

Meedoen aan activiteiten of naar een sportclub, jeugdhuis of jeugdbeweging gaan, biedt voor veel kinderen en jongeren meer dan alleen maar de zorgen even vergeten. Georganiseerde vrijetijdsactiviteiten zorgen ervoor dat ze met andere jongeren in aanraking komen en vriendschappen kunnen sluiten met kinderen van hier. Een netwerk opbouwen en contacten onderhouden is voor iedereen belangrijk. En misschien wel een beetje extra voor kinderen en jongeren op de vlucht.

Behoefte 3: De taal leren

Jongeren lopen sneller het risico zich geïsoleerd te voelen wanneer ze geen Nederlands spreken. Over het algemeen kunnen kinderen en jongeren snel een nieuwe taal leren. Ze leren dit ook op school. Het proces van een taal leren wordt versneld wanneer er geoefend kan worden met mensen die Nederlands spreken. Door naar georganiseerde vrijetijdsbesteding te gaan, komen kinderen en jongeren meer in aanraking met mensen die in de buurt wonen. Hierdoor zullen ze steeds meer Nederlands gaan praten en kunnen ze sneller hun Nederlands verbeteren. Het ontbreekt hen al te vaak aan oefenkansen buiten de school.

Welke drempels ervaren kinderen en jongeren om deel te nemen aan een leuk vrijetijdsaanbod?

Drempel 1: Niet genoeg geld?

Kinderen en jongeren die naar België zijn gevlucht en nog in een opvangstructuur verblijven, krijgen in het centrum drie maaltijden per dag. In sommige centra kan het ook dat de ouders van het kind elke week een geldbedrag krijgen en dat er zelf gekookt wordt. Naast de voedingsvoorzieningen krijgt elke persoon in de opvang een klein beetje zakgeld per week. Aangezien dit om een erg kleine som geld gaat, is het voor veel jongeren niet altijd mogelijk om met het openbaar vervoer naar een activiteit te komen. Een locatie dichtbij vinden of een vervoersmiddel regelen is daarom een goede tip. Daarnaast moet er rekening mee gehouden worden dat kinderen en jongeren misschien niet genoeg geld hebben om zelf eten en drinken te kopen, wanneer de activiteit een hele dag duurt, of wanneer de jongeren pas na het avondeten terug zullen zijn. Ook over zaken als het inschrijvingsgeld en eventuele uniformen dient nagedacht te worden.

Drempel 2: Mobiliteit

Wanneer kinderen en jongeren net nieuw zijn in België kan het soms lastig zijn om alleen de weg te vinden. Dingen die voor ons heel normaal lijken, zoals ergens heen fietsen, een bus, trein of tram nemen, kunnen hierdoor moeilijk worden. Zelf de trein of een bus nemen zonder dat iemand je uitlegt waar je je kaartje kunt kopen, welke bus of trein je moet nemen of hoe je dit op kunt zoeken, kunnen dus erg lastig zijn. Duidelijk communiceren over de locatie en de mogelijkheden om naar de locatie te komen, alleen of onder begeleiding, is erg belangrijk.

Drempel 3: Toegang tot informatie

In België is het voor veel jongeren normaal om bij een jeugdbeweging betrokken te zijn. De meeste kinderen en jongeren die naar België zijn gevlucht, zijn echter niet bekend met het concept van georganiseerde vrijetijdsbesteding. Daarom moet er uitleg voorzien worden op plekken waar deze kinderen en jongeren vaak zijn. Zoals bijvoorbeeld de OKAN-klassen of het opvangcentrum zelf. Leg duidelijk uit wat een jeugdbeweging is en wat kinderen die ernaar toe gaan tijdens een dag op de jeugdbeweging doen. Wanneer er activiteiten georganiseerd worden voor deze jongeren, moet de informatie wel bij de jongeren toekomen. Hiervoor kan je opnieuw contact leggen met brugfiguren die direct contact hebben met de jongeren.

De jongeren op de vlucht gaven ook aan dat ze niet graag alleen naar activiteiten komen. Als minstens één kameraad mee kan komen zorgt dat voor een veiliger gevoel. Vooral wanneer zij voor het eerst ergens heen gaan.